Column: Voeding voor de geest
Computerspelletjes of games zijn tegenwoordig populairder dan buiten spelen of het lezen van een stripverhaal of boek. Dat komt waarschijnlijk doordat de verbeelding het hier wint van de fantasie, zeg maar de hapklare brokken versus uren koken in de keuken. Of suf op je scooter rijden of lekker schakelen op je Zundapp 517.
Of een relatie met een opblaaspop hebben of een echt mens…
In mijn jeugd kwamen de eerste computerspelletjes op de markt en nee, ik kreeg er geen van mijn ouders. Maar een vriendje wel waardoor ik het toch een beetje meekreeg. Het spel heette ‘Pong’. Niks meer, niks minder. Op een zwart beeld zag je horizontaal een witte stip van links naar rechts en van rechts naar links bewegen. De kunst was om dat stipje tegen te houden met een verticaal streepje welke je bediende met de bijgeleverde controller.
Het was een sensatie!
Maar nog niet sensationeel genoeg dat je er uren tijd aan verspilde, dat bleven we gelukkig toch nog het meest buiten doen. Dat ‘buiten’ kon overal zijn want je kleurde de situaties gewoon zelf in. Wanneer wij cowboytje speelden was de omgeving het Wilde Westen en wanneer we soldaatje speelden werd de omgeving vanzelf oorlogsgebied.
Daar kwam geen computer aan te pas.
Nu snap ik iedereen wel die urenlang spelletjes spelen op een scherm. Want ten eerste ziet het er fantastisch uit en ten tweede zijn de speelmogelijkheden ongekend. Zo zag ik van de week op televisie een man die gek was op vrachtwagens en eigenlijk het vak van chauffeur zou willen uitoefenen. Helaas liep zijn pad anders maar hij compenseerde het met de digitale versie van vrachtwagenchauffeur. Dan ging hij voor de computer zitten, toetste de route in die hij wilde rijden en even later stuurde hij vanuit een levensechte cabine met het bijgeleverde stuur richting Warschau.
Inclusief boetes wanneer hij te hard had gereden!
En zo zijn de mogelijkheden talrijk. Alleen gaat er zoveel tijd inzitten. Hoe vaak hoor je niet dat de jeugd uren en uren zitten te gamen. Neem bijvoorbeeld FIFA, het beroemde voetbalspel. Niet die Super League editie hoor, althans, nog niet want het verstand lijkt het nu nog te winnen van het geld. Maar als het geld eenmaal zal gaan lonken kan je er toch echt op wachten dat deze competitie gestart zal worden.
Want geld maakt alles vloeibaar…
Het spel ‘Pong’ was leuk maar je hield wel tijd over voor andere dingen. Het huidige gamen slokt wel veel tijd op waardoor er haast geen tijd meer is om bijvoorbeeld daadwerkelijk tegen een bal aan te trappen. Terwijl dat juist zo leuk is. Want het doen wint het nog altijd van het virtuele in mijn ogen.
Behalve bij de wat agressievere spellen zoals bijvoorbeeld Black Ops natuurlijk!
Dat is ook oorlogje spelen maar lang niet meer zo onschuldig als hoe wij het als kind speelden. Het is akelig levensecht gemaakt, een schijnwerkelijkheid waar we voor moeten oppassen. Want zodra het verstrikt raakt in de werkelijkheid is het einde zoek. Gelukkig heeft een mens denkvermogen en zijn ook die spellen een soort van voeding voor de geest.
Maar dan moet dat denkvermogen wel in de basis goed gevoed worden.
Daarom is voorlezen bij kinderen zo belangrijk. Want gebleken is dat de jeugd steeds minder leest. En steeds slechter schrijft. Van dat laatste heb ik ook nogal eens last. Maar als het echt moet en ik ga er even voor zitten, ontstaan er op het papier sierlijke en leesbare letters. Dat komt vanwege de basis.
Die was goed en degelijk.
Toen mijn jongens nog klein waren heb ik ze ook voorgelezen. Alleen viel ik daarbij nog wel eens in slaap waardoor het kroost soms dagen moest wachten voor de ontknoping van het verhaaltje. Maar dat mag geen reden zijn om het niet te doen. Want ze creëren hun eigen beelden tijdens het vertellen en daarmee ook hun fantasie. Vooral nu, nu ze veel op het tablet of spelcomputer zitten waar alles al ingevuld is en waardoor de geest niet meer geprikkeld wordt om na te denken hoe iets zou gaan of hoe iets of iemand eruitziet. Alle zintuigen worden geprikkeld en daarnaast vergroten ze ook nog eens hun woordenschat.
Eigenlijk zitten er alleen maar voordelen aan.
Want het is niet alleen het voorlezen. Het is ook even quality time met het kind. En wat dacht je van de rust die het met zich meebrengt zo vlak voor het slapen gaan. Maar het allerbelangrijkste is dat je de kans voor het kind vergroot de interesse in lezen te behouden. Dat het fijn is om van pagina naar pagina te lezen, van hoofdstuk naar hoofdstuk en dan de ontdekking van het verhaal, met als hoogtepunt het plot van het boek.
Het idee hebben zelf het mysterie ontrafeld te hebben!
Op school werden we regelmatig voorgelezen. Ik kan mij Meester Bakker nog goed herinneren die meestal op vrijdagmiddag ging voorlezen. Tijdens het lezen rookte hij er ook lekker op los, iets wat de meesten onder ons nu niet meer voor kunnen stellen. Dan keek ik gebiologeerd naar zijn neus waar met vaste regelmaat twee dikke pluimen rook naar buiten werden geblazen terwijl hij vertelde over de avonturen van de Scheepsjongens van Bontekoe. Het was altijd ook doodstil in de klas waarmee de week mooi rustig afgesloten werd.
Zo ging dat gewoon.
En wanneer er een illustratie bij het hoofdstuk was, deelde hij dat door het open boek aan ons te tonen. Maar ook de andere Meesters en Juffen lazen vaak voor. Of ze verzonnen zelf een verhaaltje. Zo hadden wij Meester de Jong. Die nam ons, als het mooi weer was, mee naar de dijk en dan vertelde hij het verhaal van ‘de Snoek met de Zes Pootjes.’ Net als een collega van mij zijn zoontje altijd voorleest met eigen verzonnen verhaaltjes.
Hoe leuk is dat, het toppunt van je fantasie gebruiken!
Kunnen lezen en schrijven is een spreekwoord. De betekenis slaat de spijker op zijn kop:
Tegen alles bestand zijn!
