Terugblik: Oldambt staat stil bij 4 mei
Oldambt – In het hele land stond men op 4 mei stil bij de slachtoffers van oorlog en geweld. Het is dit jaar precies 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetting. In dorpen als Bad Nieuweschans, Winschoten, Midwolda, Nieuwolda, Scheemda, Westerlee, Finsterwolde, Oostwold, Nieuw Beerta en Nieuw Scheemda/ ‘T Waar kwamen inwoners samen om herinnering en geschiedenis levend te houden.
Bad Nieuweschans: herinnering aan de laatste halte
In Bad Nieuweschans begon de herdenking bij het indrukwekkende stationsmonument, dat symbool staat voor de deportatietreinen die hier ooit het land verlieten. De kier in het monumentaire wagondeel – met daarin een klein vogeltje – herinnert aan de hoopvolle briefjes die Joodse gedeporteerden mogelijk nog naar buiten wisten te werpen. Ook dit jaar legden kinderen van KC Houwingaham bloemen bij de graven van verzetsstrijders, waarmee de herinnering aan het verleden doorgegeven wordt aan een nieuwe generatie. De aanwezigheid van Oekraïense gezinnen onderstreepte de actualiteit van vrede en onvrijheid.
Aart Jan Langbroek sprak namens de gemeente Oldambt over het blijvende verdriet van families en over het belang van het herdenken: “Het stof dat de spiegel van onze geschiedenis bedekt, blazen we elk jaar opnieuw weg.” Hij verbond het verleden met vredesmissies van vandaag, waarbij ook lokale militairen zoals Henry Hoving hun leven verloren.
(lees verder onder de foto)
Winschoten: de stille tocht langs Joods erfgoed
In Winschoten begon de herdenking met muziek en poëzie in de Marktpleinkerk, gevolgd door een indrukwekkende stille tocht langs historische Joodse locaties. Bij het monument op de Venne, de oude Joodse begraafplaats en de synagoge werd stilgestaan bij de rijke geschiedenis én de vernietiging van de ooit op een na grootste Joodse gemeenschap van Nederland. Onder begeleiding van muziekvereniging Prins Hendrik bereikte de stoet het Zuiderveen, waar twee minuten stilte werden gehouden en bloemen werden gelegd. Burgemeester Sikkema sprak kort en leerlingen van De Tweemaster droegen gedichten voor.
(lees verder onder de foto)
Midwolda, Westerlee en Scheemda: kinderen geven betekenis
In Midwolda vulde de kerk zich met ruim 150 aanwezigen. Gedichten van kinderen en verhalen van ouderen verbonden generaties. Bij het monument werden bloemen gelegd, gevolgd door samenkomst in de kerk.
In Westerlee werd ook bij jonge slachtoffers stilgestaan, zoals de 5-jarige Folkert Bouman en 7-jarige Hilko Drent. Daarnaast herdacht men de soldaten van het 403e Bataljon die vielen in Indonesië – een herinnering dat vrijheid ook na 1945 offers heeft geëist.
Scheemda eerde haar slachtoffers met orgelmuziek, een stille tocht en bloemen bij het Joodse monument. Wethouder Engelkens en basisschoolleerlingen speelden een centrale rol in de ceremonie.
Kleine dorpen, grote herinneringen
Ook in Finsterwolde, Oostwold, Nieuw Beerta, Nieuwolda en Nieuw Scheemda werd op ingetogen wijze herdacht. Stille tochten, muziek, gedichten van schoolkinderen en toespraken vormden de rode draad in een dag van herdenking en verbinding. In Nieuw Beerta werd schrijver Cees Stolk uitgenodigd om te spreken, en in Nieuw Scheemda verzorgde de familie Baar een muzikaal eerbetoon.
Eén boodschap, vele stemmen
Overal in Oldambt klonk dezelfde boodschap: de vrijheid waarin wij leven, is niet vanzelfsprekend. Door stil te staan bij het verleden – met verhalen, rituelen en gezamenlijk herdenken – blijft de herinnering levend. Tachtig jaar na de bevrijding zijn het niet alleen de cijfers die tellen, maar de mensen, plekken en verhalen die keer op keer verteld worden.
